Minggu, 26 Mei 2013

Lu-Olo: Tinan 11 Laos Tempu Atu Halimar


Eis Presidente Parlamento Nasional (PN)  ne’ebe mos nudar Presidente Partido FRETILIN, Francisco Guterres “Lu-Olo” hateten restaurasaun Independensia ba dala 11 ne’e tempu ona para hotu-hotu hamutuk hadia Nasaun no povu ninia moris laos ona tempo atu halimar.
To’o tinan 11 agora atu hakat ba oin persizu hotu-hotu tenki hanoin katak tinan ida ne’e laos tinan ba ita para atu bele halimar nafatin, maibe tinan ida para depois atu esforsu nafatin hodi halo servisu ba oin hodi servi nafatin ita nia rain, povu ida ne’e ho didiak,” Lu-Olo’ relata asuntu ne’e ba JNDiario wainhira fo evaluasaun tinan 11 restaurasaun independensia 20 Maiu nee iha iha nia rezidensia, Farol, Dili.
Lu-Olo hatutan iha tinan 11 ne’e Estado hasoru difikuldade barak, tamba ne’e hotu-hotu hamutuk para ultrapasa difikuldade ne’e hodi hadia povu ninia moris.
“Hau bele hatete katak ita lao duni tinan 11 hanesan Estado ita lao, maibe lao ho difikuldades barak,  se bele agora tinan 11 ona ne’e tur hamutuk hodi halo reflesaun oituan, mas ho seriedade para atu bele halo koreksaun ba situasaun ida ne’e hodi hein, hodi servisu para atu bele hadia ita nia povu ninia moris ho ita nia rai ne’e,”dehan Lu-Olo.
Eis Falintil nee mos esplika, iha primeiru Governu Konstitusional ne’ebe kaer husi partidu FREILIN ne’e harii  estruktura Governu sentral ninian, maibe halo mos planu dezenvolvimentu ho sistema ne’ebe administrasaun publika ninian iha altura ne’eba, ne’e primeiru Governu ho osan kiik halao dezenvolvimentu, tanba ne’e labele halo buat hotu-hotu.
 “Depois de restaurasaun Independensia Nasoens Unidas fo poder mai ita, ita rasik mak kaer ita nia Governu hahu husi primeiru Governu Konstitusional ne’ebe hau nia partidu (FRETILIN) mak manan  iha eleisaun hodi kaer governu ida ne’e hahu kria estruktura atu harii ita nia Estado nian maka harii Governu, Parlamentu Nasional liu husi Konstituisaun ho Leis  sira ne’ebe aprova, Tribunais, prezidensia da republika, buat sira ne’e hotu ita halo tiha, lori ita nia rain ne’e ba oin ne’e susar teb-tebes ho osan mos oituan,”afirma Lu-Olo.
Presidente Partido Fretilin nee mos akresenta primeiru Governu Konstitusional FRETILIN ninian lao duni biar ho osan oituan mais primeiru lugar servisu hodi harii sistema ida iha ita nia rain hodi kria orgaun instituisaun estado ninian hanesan PNTL, F-FDTL no seluk tan.
Nia mos fo availiasaun Governu Aliansa Maoria Parlamentar (AMP) ne’ebe lidera husi Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmao katak durante tinan lima nia laran  ne’e orsamentu Jeral do Estado ne’ebe mak kada tinan Parlamentu Nasional aprova atu halao dezenvolvimentu iha rai laran ba areas hotu-hotu la lao liu-liu area edukasuan, saude, agrikultura, infra-estruktura no seluk tan.
“Ita iha tinan lima AMP nia laran tuir mai haree osan kuaze miliar lima resin maka sai, maibe ita haree rejultadu ida laiha, ita haree loron ba loron populasaun sira kuaze iha fat-fatin sempre husu nafatin katak ami persiza bee, ami persiza ahi, buat ida ne i buat ida ne’eba signifika katak nesesidades povu ninian seidauk hetan nia satisfasaun lolos, osan barak husi mina rai ninian ne’e ho garantia katak atu lori ba, atu hadia povu nia moris, to’o oras ne’e povu sei terus nafatin, sei hamlaha hela nafatin, ninia kondisoens ladiak nafatin,”lamenta Lu-Olo.
Eis prezidenti PN ne’e katak persiza hametin diak liu tan instituisaun judicial iha Timor Leste, tanba nudar defensor ba ita nia Konstituisaun no Lei i mos hanesan rin ba Estado direitu Demokratiku ninian iha Timor Leste tenki hamrik los no hamrik metin.
“Tinan 11 ona ba restaura ita nia Independensia, sistema ida be justisa ninian tenki hametin e tenki dezenvolve justisa para atu nune’e ita nia Estado ne’e nia rin ida ne’e bele metin,”Lu-Olo koalia.
Entretantu iha fatin la hanesan iha komemorasaun Restaurasaun 20 de Maio ba dala 11 Partidu Istoriku FRETILIN, ne'ebe kompostu husi Prezidenti Partidu FRETILIN, Francisco Guterres Lu-Olo ho nia espouza Cidalia hamutuk ho kuadrus miltantes no simpatizantes FRETLIN iha Dili laran vizita Semitario Jardim dos Herois, Metinaro kari aifunan hodi hatudu hondra bo'ot ba Asuwain Luta Libertasaun nasional nebe mak fo an tomak ba mate.
Nune’e mos iha momentu ne'e mos militantes FRETILIN halao doasaun ran ba banku de sangue Ospital Nasional Guido Valadares Dili, hodi hatudu sentimentu solidariedade ba maluk pasiente sira nebe mak presija tebes ran hodi salva sira nia vida. JNDiario

Tidak ada komentar: